Eίναι άξια προσοχής η σταθερότητα του οικογενειακού κατεστημένου διαμέσου των χρόνων, ανεξάρτητα από τον κοινωνιολογικό του τύπο. O θεσμός της οικογένειας είναι ο πλέον διαχρονικός και δίνει το «παρών» σ’ όλα τα στάδια της ιστορικής εξέλιξης της κοινωνικής ζωής, με τη μορφή είτε της μητριαρχικής ή πατριαρχικής οικογένειας που υπήρχε παλαιότερα, είτε της σύγχρονης πυρηνικής οικογένειας.
H τελευταία έχει εμφανιστεί ως μια κλειστή ενότητα, η οποία αποτελείται από το ζευγάρι και το παιδί.
H σχέση γονιών-παιδιών είναι διαχρονική, γεμάτη από απρόοπτα, άλλοτε ευχάριστα και άλλοτε όχι. Είναι, όμως, σχέση ανεπανάληπτη.
O γονικός ρόλος είναι καθοριστικός κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού
Την περίοδο αυτή τίθενται τα θεμέλια της προσωπικότητάς του και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη μελλοντική, εξελικτική του πορεία. Το παιδί αναπτύσσει την ικανότητα να επικοινωνεί κυρίως μέσα στον πυρήνα της οικογένειάς του.
H εξελικτική πορεία του εξαρτάται από τα στοιχεία που κληρονόμησε από τους γονείς του, από τις συνθήκες μέσα στις οποίες θα μεγαλώσει, δηλαδή από τη διαπαιδαγώγησή του, καθώς και από ενδεχόμενα περιβαλλοντικά ή άλλου είδους προβλήματα που θα αντιμετωπίσει.
Πόσο σημαντική είναι η οικογενειακή ατμόσφαιρα να είναι σταθερή;
Είναι πολύ σημαντική, γιατί αποτελεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο το παιδί θα αναπτυχθεί και θα γνωρίσει τον κόσμο γύρω του. Aπό τη στιγμή της γέννησης, οι γονείς πρέπει να φροντίσουν να θέσουν τις βάσεις για τη φυσιολογική εξέλιξη του παιδιού τους, ικανοποιώντας τις σωματικές αλλά και συναισθηματικές ανάγκες του.
Eιδικά για τις τελευταίες, πρέπει να αναφέρουμε ότι συχνά παραβλέπονται από ορισμένους γονείς, οι οποίοι, απορροφημένοι σε δικά τους ζητήματα, π.χ. οικονομικά, θεωρούν ότι επιτελούν το έργο τους πολύ καλά αφού προσφέρουν στο παιδί υλικά αγαθά, όπως, για παράδειγμα, ρούχα και παιχνίδια. Ωστόσο, οι συναισθηματικές ανάγκες είναι παρούσες από τη στιγμή της γέννησης.
Tο βρέφος με το κλάμα του μας θυμίζει ότι θέλει να φάει ή μας δείχνει ότι έχει κάποια άλλη ανάγκη. Mε αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνει την πρώτη επικοινωνία με το περιβάλλον του. Όσο περνά ο χρόνος, οι ανάγκες του διαφοροποιούνται. Eπιζητεί να το αναγνωρίζουν, καθώς και να ανταποκρίνονται στην ανάγκη του για ανεξαρτησία, αυτοβουλία και δημιουργία.
Πραγματικά, οι ψυχικές ανάγκες είναι υπαρκτές σε όλες τις ηλικίες, μόνο που είναι διαφορετικές ως προς την ένταση. Κίνδυνο για την ομαλή εξέλιξη του παιδιού μπορεί να αποτελέσουν όλες οι περιβαλλοντικές συνθήκες που δημιουργούν μεγάλη συναισθηματική φόρτιση, όπως ο πρώιμος αποχωρισμός από τη μητέρα, κυρίως κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του, οι συνεχείς διαμάχες στην οικογένεια, ο χωρισμός των γονιών, ο θάνατος ενός από αυτούς, καθώς και ο αλκοολισμός ή οι σοβαρές χρόνιες ασθένειες.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι συχνά κάποιοι γονείς επιβαρύνουν το παιδί με διάφορα προβλήματα που απασχολούν τους ίδιους, άθελά τους φυσικά, χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες αυτής της τακτικής στην ψυχική υγεία του. Ωστόσο, ο παιδικός ψυχισμός βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη και μπορεί να πληγωθεί ανεπανόρθωτα από κάποιο περιστατικό που εμείς θεωρούμε ανώδυνο ή περαστικό.
(απόσπασμα από το βιβλίο της: Οι γονείς κάνουν την διαφορά)
Από την συνεργάτιδά μας κα Αλεξάνδρα Καππάτου Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
